Schade door zoutkristallen bij optrekkend vocht

Veel oudere gebouwen hebben last van vochtproblemen in huis zoals schimmelplekken, vochtplekken, zoutuitslag of zelfs loslatend stucwerk. Je weet dat er iets aan de hand is met de muur: optrekkend of opstijgend vocht. Waardoor is het ontstaan, en hoe los je het op?

In dit artikel bespreken we niet alleen het oplossen van optrekkend of opstijgend vocht in de muur, maar vooral ook de schade die de achterblijvende zouten kunnen aanrichten.

Hoe ontstaat optrekkend vocht?

Opstijgend vocht ontstaat in oudere gebouwen waar jarenlang ongehinderd vocht vanuit de fundering omhoog kan stijgen omdat er geen horizontale waterkering in de muur is.

Het opstijgen van vocht gebeurt door capillaire werking in combinatie met adhesie en cohesie: dit is het principe dat in een heel dun buisje het water hoger kan opstijgen dan in de vloeistof er om heen. In bakstenen zitten heel veel gaatjes die met elkaar in verbinding staan en daardoor zijn te vergelijken met een heleboel kleine buisjes. Hierdoor word grondvocht met de hierin aanwezige opgeloste zouten vanzelf mee naar boven getransporteerd. Als het vocht boven de plint uit komt kan het verdampen en blijven de zouten in de muur achter. Het zout werkt hygroscopisch en trekt vanuit de grond nieuw vocht aan, dat vervolgens bovengronds weer verdampt: we hebben als het ware een pomp aan staan. De zouten hopen zich op in het grensvlak tussen bakstenen en stuclaag, en als er voldoende zouten daar uitkristalliseren dan drukken die het stucwerk van de muur.

Hoe stop ik optrekkend vocht?

Het optrekken van vocht is op verschillende manieren te stoppen. Vaak kiest men voor een methode:

die logisch lijkt (afgraven, waterdicht folie tegen de fundering)

die bekend is (barrière maken door stalen plaat of kunststof strip in de voeg te zetten)

waar veel voor geadverteerd wordt (injectage met een vullende of hydrofobe gel)

omdat men niet weet dat er een achterliggend probleem is (nieuw bepleisteren zonder na te denken)

omdat men niet weet hoe het anders op te lossen is (gipswandje er voor)

Waarop moet ik letten?

Er zijn voor- en nadelen aan ieder systeem: afgraven kan niet altijd en daarbij wordt de onderzijde van de fundering niet aangepakt waardoor vocht nog steeds kan optrekken: bij injectage of een nieuwe horizontale barrière zal het vocht nog steeds optrekken tot aan die barrière: in oude wanden of bij ongelijke muren is injectage niet altijd effectief, het werkt niet altijd langdurig, bevat chemie en veroorzaakt veel stof en overlast.

Het afgraven van de fundering of het achteraf aanleggen van een horizontale barrière boven de fundering kost veel hak- en breekwerk, veel stof en ander ongemak. Dit moet toch anders en beter kunnen?

De E-Dryer: een geniale oplossing.

In de zoektocht naar de perfecte oplossing kwamen wij de E-Dryer tegen: met behulp van een elektrische spoel wordt een zeer zwakke magnetische puls gegenereerd, die ervoor zorgt dat vocht niet langer capillair kan opstijgen in de muren. Doordat het een draadloos signaal is, worden alle muren in een straal van 6-10 meter drooggelegd. Vocht trekt niet meer op, de muren gaan opdrogen, schimmel verdwijnt! Installatie is in enkele minuten uitgevoerd, en doordat het systeem geen chemie gebruikt en er geen andere bouwkundige aanpassingen nodig zijn is het geschikt voor heel veel situaties. Het wordt toegepast zowel in recent gerenoveerde oude huizen waar achteraf pas geconstateerd wordt dat er een vochtprobleem is en men niet meer opnieuw wil gaan hakken en breken, als in monumenten waar injectage niet mogelijk is, maar ook in huurhuizen waar men de huurders niet wil belasten met langdurige bouwwerkzaamheden.

De mooie bonus van dit systeem is dat ook muren waar je nu nog geen optrekkend vocht ziet, automatisch mee beschermd worden als ze binnen het bereik van de E-Dryer liggen. Ook als het de muren van de buren zijn...

De E-Dryer wordt in Nederland en België exclusief aangeboden door JB Muurdroging. Meer informatie is te vinden op drogemuren.

Zouten in de muur

Na het effectief stoppen van het optrekkend vocht zal de muur drogen. Het vocht verdwijnt, maar de zouten die met het vocht mee uit de grond kwamen, blijven -zoals bovenaan reeds beschreven- achter in de muur op het grensvlak tussen bakstenen en stucwerk. Zodra hierop met reguliere gipspleister de muur wordt afgewerkt, zal het gips als een kompres het zout uit de muur aantrekken. Het resultaat: de muur lijkt niet op te willen drogen, en er ontstaan vlekken op de muur. Dit is dus niet de oplossing! In sommige gevallen moet (een deel van) het zout verwijderd worden, maar meestal kan men volstaan met het gebruik van een vochtregulerende en zoutbufferende saneerpleister. Deze saneerstuc is hydrofoob (neemt zelf geen water op) en heeft grove poriën waardoor eventueel restvocht uit de muur kan verdampen, en eventuele uitkristalliserende zouten zullen er geen schade in aanrichten. Meer informatie hierover vindt u tevens op de website van JB Muurdroging.

Ervaring uit de praktijk: Na het renoveren van een souterrain komt binnen enkele maanden het optrekkend vocht door de nieuwe gipspleister heen. De stukadoor beroept zich op "ik had u toch gewaarschuwd dat de muur wat vochtig was". Van een erkend stukadoor mag u verwachten dat deze u duidelijk zou hebben gewezen op de gevolgen (verf houdt niet, vochtdoorslag, zoutmigratie, vlekvorming, schimmelvorming, loslatende stuc). Zelfs als het optrekkend vochtprobleem al was opgelost en op de muren alleen de achtergebleven zichtbare gevolgen (witte vlekken, zouten) na het drogen waren te zien, had men niet mogen stuccen met reguliere gipspleisters, en had men met een vochtregulerende en zoutbufferende saneerpleister moeten werken. Een standaard grondeer- of hechtmiddel dat voor het stuccen op de muur wordt aangebracht is alleen bedoeld voor een betere hechting van stuc op de ondergrond, en dit is geen middel dat de ondergrond afsluit om zout/vochtmigratie tegen te gaan.